Ψωμί, ζυμαρικά, φρούτα,
λαχανικά, πάρα πολλές οσπριά,
έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, ψάρι και ελάχιστο κρέας: είναι τα βασικά συστατικά της
Μεσογειακής Διατροφής, που αναγνωρίστηκε από την
Unesco ως
«Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ανθρωπότητας». Ο λόγος για αυτήν την τιμή είναι ότι προσφέρει
υψηλά οφέλη για την υγεία μας. Ποιος ήταν ο πρώτος που απόδειξε την αποτελεσματικότητα της διατροφής μας; Όχι ένας Ιταλός, αλλά ένας Αμερικανός:
Άνσελ Κις.
Ο διάσημος φυσιολόγος από το Κολοράντο Σπρινγκς ήταν σύμβουλος του Υπουργείου Πολέμου των Ηνωμένων Πολιτειών κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και έγινε διάσημος για την εφεύρεση της Ρακτεν Ω επιβίωσης, που υιοθετήθηκε αργότερα από πολλές άλλες στρατιωτικές δυνάμεις. Στο τέλος του πολέμου, αφού συνόδευσε τους στρατιώτες σε πολλές μάχες, θυμήθηκε έναν μικρό παράδεισο, στην Ιταλία: τον Τσιλέντο, Πολλίκα, Πιόππι και το λιμανάκι του. Αποφάσισε να επιστρέψει για να ζήσει εκεί, σε μια υπέροχη βίλα δίπλα στη θάλασσα. Στην Πιόππι, όλοι θυμούνται ακόμα σήμερα τον Άνσελ και τη Μάργκαρετ Κις.
Ο Άνσελ συνειδητοποίησε ότι ο τοπικός πληθυσμός είχε συγκριτικά υψηλότερη ηλικία σε σχέση με την προσδοκία ζωής που ήξερε, γι' αυτό μελέτησε τις παραδόσεις εστιάζοντας κυρίως στη διατροφή. Αυτός, που ήταν γνωστός κυρίως για τις μελέτες του στην επιδημιολογία των καρδιοαγγειακών νόσων, γνώριζε πολύ καλά τα προβλήματα της αμερικανικής διατροφής που είχαν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και τη μακροχρόνια ζωή των συμπολιτών του.
Στην Πιόππι, μετά τον πόλεμο,
η φτώχεια ήταν διάχυτη παντού και
η κουζίνα ήταν απλή. Ιδιαίτερα οι κάτοικοι του Τσιλέντο ήταν συνδεδεμένοι με τις τοπικές παραγωγές ντοματών,
έξτρα παρθένο ελαιόλαδο και τα διάσημα
ζυμαρικά της Γκρανιάνου. Τα ζυμαρικά με σάλτσα ντομάτας ήταν το πιο απλό καθημερινό πιάτο, συνοδευόμενο από ψάρι και ψωμί από τους παλιούς πέτρινους φούρνους.
Ο Άνσελ και η σύζυγός του Μάργκαρετ αφιέρωσαν όλη τους τη ζωή και την εμπειρία τους για να στηρίξουν την αλήθεια ότι αυτός ο τύπος μεσογειακής διατροφής ήταν ένα καθοριστικό στοιχείο για τη μακροχρόνια ζωή και, κυρίως, για την έλλειψη καρδιοαγγειακών παθήσεων μεταξύ των ανθρώπων.
Το 1975 δημοσίευσαν το επιστημονικό και ενημερωτικό έργο Φάε καλά και μείνε καλά, μεσογειακά (εκδόσεις Doubleday): ήταν μια απίστευτη επιτυχία που έφερε ξανά την προσοχή σε μια γη ξεχασμένη από όλους εξαιτίας της φτώχειας και των ασθενειών που προκλήθηκαν από τον πόλεμο. Έτσι δημιουργήθηκαν κοινότητες σε όλο τον κόσμο ανδρών και γυναικών που άρχισαν να χρησιμοποιούν τα προϊόντα της Μεσογείου και η διατροφική πυραμίδα που προτάθηκε από τον Άνσελ έγινε must.
Ο Άνσελ, σύμπτωση, έζησε μέχρι τα 100 του χρόνια στην Πιόππι και ήταν ο ζωντανός παράδειγμα της εγκυρότητας των μελετών του. Χάρη στον Άνσελ και τη Μάργκαρετ, η Unesco συμπεριέλαβε τη Μεσογειακή Διατροφή το 2010 στη Λίστα της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας από την Ιταλία, το Μαρόκο, την Ισπανία και την Ελλάδα. Από το 2013, αυτή η αναγνώριση έχει επεκταθεί επίσης στην Κύπρο, την Κροατία και την Πορτογαλία.
Μπερνάρντο Πασκουάλι
S&M
